هر ساله با فرا رسیدن تیرماه، سالگرد بمباران شیمیایی سردشت (٧تیر١٣٦٦) بنا به رشته‌ی تحصیلی و شغلی‌ام (معلم و مشاور تربیتی - تحصیلی مدارس آموزش و پرورش)، بسیاری از دوستان، آشنایان، همشهریان، دانشجویان، و... خواهان آن‌اند که در زمینه‌ی آسیب‌های جسمانی، روحی و روانی، اخلاقی و رفتاری موضوع تجربیات خویش را به نگارش در آورم.
از آن‌جا که به‌عنوان یک شهروند و مشاور، مجبورم در هر بحران و شرایط سخت و دردناکی، علاوه بر تقویت روحیه‌ی شخصی، انگیزه و امیدبخش دیگران نیز باشم؛ باید علاوه بر تشخیص و توجه دقیق و درست به آموزش، پیشگیری و در نهایت درمان نیز در حد تخصص و توان بپردازم و یا به مقامات تخصصی بالاتر ارجاع دهم.
همه‌ی روان‌شناسان و مشاوران بر این موضوع اتفاق نظر دارند که هر حادثه و رخدادی هر چند کوچک در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد تاثیر دارد.
میزان آسیب وارده نیز به تناسب میزان شدت و ضعف، فراگیری و نوع آن و شرایط محیطی و میزان آمادگی و توانایی افراد در مقابله با حادثه و مشکل پیش‌آمده، بستگی دارد.
بنابراین اگر از لحاظ علمی نگاهی عمیق و دقیق به موضوع بیندازیم؛ حمله‌ی شیمیایی چون موردی است که از قبل توسط سازمان‌های بین‌المللی و حقوق بشری حتّی به نسبت نظامیان و جنگجویان جنگی نیز ممنوع اعلام شده است و مردم عادی نیز هیچگونه آمادگی قبلی به نسبت این رویداد و حادثه ندارند، لذا خود این موضوع نیز خود به خود ناخوشایند و آسیب‌پذیر است. از آن‌جا که مردم هیچگونه اطلاع و آگاهی در این مورد نداشتند و همانگونه که خود شاهد بوده و گاهاً هم در مقابله با آن وحشت‌زده و سردرگم بودیم و خلاف جهت پیشگیری از آن عمل کردیم. چه بسا افراد بسیاری در معرض واقعی بمب شیمیایی نبودند ولی به‌عنوان یک انسان مسؤولیت‌پذیر امّا ناآگاه به یاری، همراهی و همکاری مردمان شهر سردشت در کفن و دفن فوت‌شدگان و کمک به مصدومان و مجروحان و یا رفت و آمد به محل اصابت و... پرداختند و با ثبت و ضبط و یادآوری این تصاویر دلخراش و انعکاس در شبکه‌های خبری آن روز پرداختند.
نبود و یا کمبود وسایل بهداشتی، پزشکی، حمل و نقل و ... و فضای جنگی حاکم بر منطقه و هم‌مرزی و نزدیکی بسیار با جبهه‌ی جنگ تن به تن با دشمن بعثی و... باعث گردید که شدّت، عمق و وسعت فاجعه صد چندان گردد و ناقل بودن گاز خردل و اثر ماندگار آن بر اجسام، اشیاء و مصدومان و... و تاثیرگذاری بیش از حد بر حالات روحی و روانی مردمان و تداعی آن در اذهان و افکار و.... همه و همه دست در دست هم دادند تا آثار شوم و نامبارک آن، علاوه بر مردمان آن دوره زمانی، بر نسل‌های بعدی نیز باقی بماند و هم‌اکنون که نگارنده‌ی این سطور (دانش آموز سال سوم راهنمایی آن زمان و بازنشسته فرهنگی فعلی است) با گذشت ۳۵ سال از آن روزگار خود به عنوان شاهد موضوع و مشت نمونه‌ی خروار پس از سالها انتظار و شاهد فوت و وضعیت ناگوار بسیاری از اعضای نزدیک خانواده و فامیل و نزدیکان، همسایگان و همشهریان و فرزندانشان در مدارس بوده و هستم و با مشکلات آنان به‌عنوان همشهری و معلم و مشاور مدارس دست و پنجه نرم کرده‌ام.
اگر لطف خدا و ایمان و باور، ارتباط صمیمی و عمیق با نزدیکان و همشهریان و مطالعه در زمینه‌ی تخصصی مربوطه نبود، شاید حالا به‌جای نگارش این سطور، در زیر خاک یکی از گورستان‌های شهر یا کشور دفن شده بودم.
چون خود و همشهریانم در طول عمر خویش آن قدر آسیب‌های جسمی، روحی و روانی و.... را دیده، چشیده و با تمام وجود لمس کرده‌ایم که حتّی حاضر نیستیم برای بانیان و مسبّبان آن جنایت، چنین درد و مصیبتی پیش بیاید و ما مردم سردشت باید مثل همیشه الگوی مهمان‌نوازی، انسان دوستی، صلح‌خواهی و صلح‌گستری برای جهان و جهانیان باشیم.
هرکس اطلاع اندکی از گاز خردل (شیمیایی)، روز حادثه، آثار و آسیب‌های شوم و نامبارک آن پس از ۳۵ سال و عواقب و عوارض پس از حادثه داشته باشد، می‌داند که تا فردی از نوادگان سردشت باقی بماند از آسیب‌های جسمی، روحی و روانی آن در امان نخواهد ماند.
آسیب‌هایی که مردم شهرستان سردشت و نسل‌های آینده را تهدید می‌کنند که نیاز به بررسی و تحقیقات گسترده‌ی علمی و کاربردی پزشکی، روان‌پزشکی، روان‌شناسی، جامعه‌شناختی و... دارند:
١) اختلالات جسمی و مغزی
۲) اختلالات رفتاری
۳) اختلالات خلقی
۴) اختلالات شخصیتی
۵) اختلالات عاطفی و هیجانی
۶) شکاف عمیق بین نسلی
۷) اختلالات عصبی مانند خشونت، عصبانیت، پرخاشگری
۸) و دیگر اختلالات روحی و روانی مانند افسردگی، اضطراب
۹) افزایش طلاق‌های عاطفی و...
۱۰) فرار مغزها و نیروهای نوجوان و جوان و تحصیلکرده و ... (به‌طوری که طبق آمار غیر رسمی بیش از ۵هزار نفر از جمعیت تقریباً ١٣٠ هزار نفری شهرستان سردشت تنها در دو سال اخیر(۴۰۰-۱۳۹۹) مجبور به مهاجرت شده‌اند.
٧ پیشنهاد به مناسبت ٧ تیر:
١) همه‌ی کسانی که در شهرستان سردشت در آن روز فاجعه زندگی کرده‌اند بدون ارجاع به کمیسیون پزشکی و...، ایثارگر و رزمنده‌ی مردمی و جانباز شیمیایی محسوب گردند. (همانگونه که سرباز یا ایثارگر دوران جنگ بدون مصدومیت یا مجروحیتی ایثارگر و جانباز محسوب گردیده است.)
٢) با توجه به آثار و آسیب‌های ماندگار شیمیایی که اشاره گردید، نسل‌های بمباران‌ندیده نیز از امتیازات ویژه بهره‌مند گردند. در ضمن یادآوری می‌گردد «آزمون کنکور سراسری» حداقل یک هفته زودتر یا دیرتر از سالگرد بمباران شیمیایی سردشت برگزار گردد.
٣) توجه ویژه‌ای به احیا، حفظ و نگهداری آب‌ها و جنگل‌های شهرستان، ایجاد فضای سبز، رفع نواقص راه‌های جاده‌ای، امکانات رفاهی و ورزشی و علمی، مدّ نظر و بودجه‌ی جهشی قرار گیرد.
۴) فقر و تبعیض از شهرستان سردشت ریشه‌کن گردد و توجه ویژه و رسمی به مرز کیله، قاسم رش و اشکان شود و بیشتر نفع و سود آن برای همه‌ی مردم شهرستان اختصاص داده شود.
۵) شهرستان سردشت و مردمانش با توجه به مرزی بودن، منطقه‌ی جنگی، بمباران شیمیایی و... از امکانات ویژه و شرایط آرامش‌بخش برخوردار گردد. چون مردمانش نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ی آسایشی و آرامشی و امنیت شغلی، روحی و روانی و... دارند.
۶) راه‌اندازی و ایجاد رشته‌ای علمی-کاربردی دانشگاهی با بودجه‌ی جهشی جهت انجام تحقیقات علمی و بررسی آسیب‌های جسمی و روحی و روانی و ... با حضور عالمان علوم پزشکی، روان‌پزشکی، روان‌شناسان و ... (جهت انعکاس جهانی مبارزه با کاربرد سلاح‌های شیمیایی و نهادینه کردن صلح و آشتی جهانی)
٧) ایجاد و راه‌اندازی کلینیک تخصصی مشاوره و روان‌درمانی تحت پوشش بیمه‌ی خدمات درمانی با توجه به مشکلات و آسیب‌های روانی موجود.
نظرات